y8y8 Netflix Phim là để bật, không phải để xem Tuổi Trẻ Online
Đăng ngày:
Online Games y8y8
Ảnh: Gemini、Netflix vừa bị người trong ngành tố ép buộc các đoàn phim sửa kịch bản theo hướng để thoại phim nói hết tình tiết, sao cho người xem đang nghịch điện thoại vẫn có thể hiểu phim. Liệu đây là dấu chấm hết cho phim ảnh、có chất lượng, hay chỉ là hướng đi tất yếu của ngành phim dưới thời đại streaming và AI? Trong một bài viết công phu cho tạp chí n+1 mới đây, tác giả Will Tavlin đã chỉ trích phân loại phim "casual viewing" trên nền tảng phim trực tuyến Netflix. Đây là thể loại gồm các bộ phim được làm ra để bật trong lúc người xem đi làm việc khác. Theo Tavlin, Netflix đã tác động lên hàng loạt biên kịch phim của họ để sửa kịch bản và lời thoại theo hướng "ê a tập đọc" - các nhân vật cứ nói to ra họ đang làm gì, nghĩ gì, đang đi đâu, sao cho người xem dù không nhìn màn hình cũng theo được nhịp. Dễ cho người xem thật, nhưng ai sẽ là người có trách nhiệm khi thoại phim dông dài và thiếu tính gợi - Netflix, nhà làm phim, hay chính bản thân người xem? Trước tiên, việc Netflix hiểu theo nguyện vọng của người-xem-thiếu-tập-trung không phải thứ gì đó quá bất ngờ. Họ chắc chắn biết rằng chúng ta dùng điện thoại liên miên, với 94% người dùng sử dụng điện thoại trong lúc xem phim trên tivi, theo một báo cáo năm 2019 do chính Netflix đặt hàng. Bên cạnh việc sản xuất các chương trình truyền hình tivi đoạt giải như Baby Reindeer , Netflix cũng từng bảo một số nhà làm phim khác rằng sản phẩm của họ "không đủ thân thiện với màn hình thứ hai" - nói cách khác, không đủ dễ hiểu để người xem dùng điện thoại vẫn theo dõi được mạch phim. Các kịch bản ít ẩn dụ, không dùng chỉ dấu hình ảnh mà tiến triển bằng lời thoại chính là những điều Netflix cần cho loại phim này. Phim cần tell, don't show , để người xem bận lướt Facebook, Instagram vẫn được giải trí. Ý tưởng này của Netflix không mới, mà đã từng đến từ nhiều nhân vật ngành truyền hình trước đó. Dylan Park-Pettiford, biên kịch phim All Rise , từng nói với báo giới rằng các ông lớn đài truyền hình muốn kiếm tìm phim "không bắt buộc người ta phải chú tâm vào xem". Mike McMahan, biên kịch loạt phim Star Trek: Lower Decks , cũng trích lời một lãnh đạo ngành truyền hình cho rằng phim của ông "nhồi quá nhiều thứ vào một tập - sẽ ra sao nếu người ta bận làm mì Ý và chỉ dành nửa sự tập trung vào phim?". Tuy vậy, các ví dụ này chủ yếu đến từ ngành phim truyền hình - vốn đã không yêu cầu người xem phải bỏ toàn tâm toàn ý để xem phim. Với Tavlin, sự báo động chủ yếu nằm ở địa hạt phim điện ảnh - thể thức được trọng vọng nhất của ngành thu hình, nơi mỗi tác phẩm đều yêu cầu sự chú ý cao nhất của công chúng. Ảnh: Grok、Đã từ lâu, ngành phim chỉ có tôn chỉ duy nhất: làm phim sao cho thu hút được tối đa sự quan tâm theo dõi của khán giả. Càng nhiều người biết đến và xem phim, studio càng kiếm được nhiều tiền. Thế nhưng, câu chuyện với Netflix lại hoàn toàn khác, khán giả không bỏ tiền ra xem từng phim lẻ, mà sẽ trả tiền hằng tháng để xem được cả kho phim của Netflix. Chính mô hình này đã khiến việc phát hành phim trên Netflix đi chệch khỏi mọi quỹ đạo từng có của Hollywood: mỗi phim không cần phải có lãi, phải đẹp, phải hấp dẫn, hài hước hay gay cấn, khiến khán giả hồi hộp chờ đợi trên ghế rạp phim. Khán giả của Netflix bật phim ở mọi nơi: ở nhà, trên giường, trên xe buýt, trong nhà vệ sinh. Trong hầu hết trường hợp, họ còn không thèm để tâm xem phim. Trái với lẽ thường, sự phân tâm của khán giả chẳng những không khiến Netflix ngã gục mà còn giúp kênh này tăng trưởng nhanh hơn. Khác với các studio Hollywood thông thường, Netflix với vai trò nhà sản xuất phim không phải đánh cược vào sự thành công của một tựa phim lẻ nào. Những tưởng sự thoải mái này sẽ cho phép Netflix thử nghiệm với các tựa phim độc lập, kén người xem, nhưng không - sau nhiều lần thành công tương đối cũng như thất bại , Netflix nhận ra rằng việc trông chờ vào thành công lớn của một bộ phim quá rủi ro - người xem tò mò có thể chỉ trả tiền một tháng để xem phim họ cần rồi biến mất. Để giữ chân khách qua nhiều tháng, họ cần ra phim mới đều đặn, dễ xem, dễ hiểu - chất lượng phim chỉ còn là thứ yếu. Các bộ phim tài liệu gai góc cũng nhường chỗ cho các đề tài giật gân: án mạng, đời tư ngôi sao, nấu ăn và du lịch - không quá khác so với đề mục trong một tờ tạp chí lá cải. Các phim này có thể ra mắt và chìm nghỉm chỉ sau vài ngày, chẳng ai nhớ tới - cũng chẳng sao. "Một bộ phim hoặc chương trình trên Netflix hoặc Amazon không nhất thiết phải thu hút tất cả mọi đối tượng - chìa khóa của cả hai nền tảng là đảm bảo rằng họ có đủ phim để thu hút tất cả mọi người" - nhà báo Julia Greenberg của tờ Wired nhận định. Bản thân là một công ty công nghệ, Netflix hiểu hơn ai hết rằng sức mạnh của mình nằm ở khối dữ liệu người dùng mà công ty đã tỉ mẩn thu thập: phim nào được xem, xem trong bao lâu, người xem mất bao nhiêu tập thì bỏ dở giữa chừng một phim, hoặc bao lâu thì hoàn thành một series phim họ yêu thích. Khi Netflix lên ngôi, khối dữ liệu này bắt đầu phát huy sức ảnh hưởng kỳ quặc của mình lên các kịch bản phim. Năm 2021, Netflix tuyên bố sẽ ra mắt một phim điện ảnh mới mỗi tuần. Từ đó, một thể loại phim mới ra đời - "Phim Netflix điển hình" phong cách phim mà hẳn ai xem Netflix cũng quen mặt. Mọi yếu tố của dòng phim này được tính toán kỹ lưỡng để chiều theo "taste cluster" - thuật toán của Netflix nhằm phân loại và gợi ý phim theo hơn 2.000 thể loại. Đề tài của các phim này bao trọn mọi ngóc ngách ngành phim mà con người nghĩ ra được: Từ Cô gái cao kều, Cô gái chăn ngựa, Cô gái trượt ván, đến Cô gái ngọt ngào, Cô gái mất tích, Cô gái ngoan hiền . Chỉ cần nhìn poster và tên phim, người xem biết ngay họ sẽ nhận được gì. Murder Mystery, đúng như tên của nó, là phim về một vụ giết người bí ẩn. Một bộ phim khác hiện poster sáng láng, với một đôi nam nữ đi dép kẹp bãi biển - hẳn là một phim hài tình cảm mùa hè. Lời thoại các phim này hầu hết đều dở tệ, với chất lượng quay cũng không khá khẩm hơn - thế nhưng ít nhất, nội dung phim hoàn toàn giống như những gì khán giả kỳ vọng. "Chúng hoàn toàn phù hợp với thời đại streaming, nơi con người thường không mấy để tâm chú ý" - Will Tavlin nhận định. Khán giả đang không chỉ xem phim, mà còn tương tác với chúng nữa. Theo khảo sát tại Mỹ của Nielsen, 71% khán giả sử dụng điện thoại trong lúc xem phim để tìm kiếm thông tin bên lề phim, cũng như 41% nhắn tin với bạn bè về thứ họ đang xem. Cách làm phim vì vậy cũng thay đổi. Hãy lấy Emily in Paris, một trong những series truyền hình thành công nhất gần đây của Netflix, làm ví dụ. Các cảnh quay ngắn, xen giữa các cảnh quay thời trang, cũng như cảnh sắc Paris thơ mộng. Trong lúc nhân vật chính Emily liên tục sử dụng mạng xã hội, khán giả cũng có thời gian tìm kiếm thông tin về các diễn viên mới, cũng như các thương hiệu thời trang xuất hiện trong phim - giúp phim đạt được sự quan tâm trên cả màn hình lớn lẫn nhỏ . Các biên kịch không khỏi thở dài ngao ngán. "Tôi nghĩ chúng ta nên nhận định rõ rằng mạng xã hội đã nghiền nát khả năng tập trung của mỗi chúng ta. Sẽ là nói dối nếu không thừa nhận rằng tất cả chúng ta đang không thể bỏ điện thoại xuống và tập trung mỗi khi xem tivi. Tuy vậy, nếu các bên mà tôi làm việc cùng có ý chủ động cho khán giả cơ hội để phân tâm khỏi phim, tôi sẽ thấy lo ngại thực sự" - James Hamilton, biên kịch của hàng loạt chương trình truyền hình trên Netflix, cho biết. Người xem Irish Wish không cần để mắt đến màn hình vẫn có thể hiểu chuyện phim. Ảnh: Netflix Một ví dụ điển hình về phim "mở không phải để xem" là Irish Wish . "Chúng ta đã dành cả ngày bên nhau. Em phải thừa nhận rằng hôm nay là một ngày tuyệt đẹp với cảnh sắc ngoạn mục và cơn mưa lãng mạn, nhưng nó không cho anh quyền được chất vấn lựa chọn của cuộc đời em. Ngày mai, em sẽ cưới Paul Kennedy" - nữ chính Maddie Kelly do Lindsay Lohan thủ vai nói với người tình James Thomas , nhưng chẳng khác nào kể chuyện cho một người thứ ba vừa đi ngang qua. "Tốt thôi. Đây cũng sẽ là lần cuối em thấy anh, vì sau công việc này, anh sẽ đi Bolivia để chụp ảnh loài thằn lằn cây đang sắp tuyệt chủng" - chàng trai trả lời, với độ chi tiết không hề kém cạnh.
Định nghĩa phim của Netflix
Màn hình nào cũng quan trọng
